Madeira

Druivenrassen

Sercial, Terrantez, Verdelho,

Boal, Malvasia en Tinta Negra

Klimaat

Mediterraan

Bodem

Vulkanisch

 'Henriques & Henriques' opgericht in het jaar 1850 op het Portugese eiland Madeira  door João Gonçalves Henriques. de zonen van oprichter, Francisco Eduardo en João Joaquim Henriques namen in het jaar 1912 het bedrijf over, onder de naam Henriques & Henriques zij vormde de basis voor het succes dat tot op de dag van vandaag nog steeds voortduurt.

15 jaar later richte het bedrijf zich op de productie van eigen wijnen.

Vandaag de dag is Henriques & Henriques de enige wijnproducent op Madeira met eigen wijngaarden en bouwt  voort op de oude familietradities die wereldwijd van grote erkenning genieten.

Henriques & Henriques zelf staat bekend om zijn uitzonderlijke kwaliteit, met als belangrijkste doel: balans, dat zich uit in de fijne verhouding van de aroma’s.

Deze balans is ook te vinden in de verhoudingen tussen suikergehalte en frisheid. Het zoet dient namelijk altijd voldoende tegenwicht te krijgen. Dat is hier bij uitstek het geval, of het nou gaat om een ‘dry’ of een ‘sweet’ madeira. 
Ook in het wijnmaken is deze plek uniek. Dat de wijnen op het gewenste zoetgehalte versterkt worden met alcohol, dat treffen we op meer plekken aan. Maar (al dan niet natuurlijke) verwarming van deze versterkte wijn, met een bewuste volledige oxidatie.

Het resultaat wordt al eeuwen gevierd: amberkleurige, complexe, intens geurende wijnen, altijd met verfrissende citrus zuren, en onverwoestbaar tot in de eeuwigheid dat ervaar ik door het proeven van een madeira gemaakt van het druivenras Sercial uit het jaar 1928 en een Verdelho uit 1932... nooit in mijn leven zulke oude wijn mogen proeven. 

Madeira

  

Is een versterkte zeer lang houdbare wijn, afkomstig van het eiland Madeira, oorspronkelijk gemaakt van vijf soorten witte druivenrassen, elk met zijn eigen smaakkarakteristiek, variërend van zoet tot droog. De madeira werd naar de druif genoemd waar hij van gemaakt was:

  • Sercial (droog) een amberkleurige, droge wijn die vaak als aperitief wordt gedronken, of visgerechten zoals tonijn De sercial-druiven groeien op circa 800 m hoogte; lager zouden ze door de grotere warmte een hogere suikerconcentratie bereiken.
  • Terrantez (half droog) een druif met een zeer lage opbrengst, waneer de wijnen oud zijn ervaar je zeer veel complexiteit in de wijn.
  • Verdelho (half droog) de van wijngaarden op circa 500 m hoogte afkomstige Verdelho is een medium-droge, tropische wijn en kan als aperitief maar ook als dessertwijn worden gedronken.
  • Boal (half zoet) de volle, aardse naar noot smakende Boal is een goede begeleider van harde kazen.
  • Malvasia (zoet) de volzoete Malvasia is ziltig, met een duidelijke smaak van melasse die zelfs bij koffie uitstekend combineert.

 

Tegenwoordig wordt de meeste madeira van één blauw druivenras  gemaakt; Tinta negra die er beter groeit. Wel worden de vier typen madeira uit die ene druivensoort geproduceerd. De naamgeving is dan niet meer de naam van de druif maar het smaaktype (droog t/m zoet).

Na de catastrofale vernietiging van de wijnstokken door druifluis in het jaar 1875 werden de meeste wijngaarden opnieuw beplant met de Tinta Negra, een variant van de 'Pinot Noir'. Veel madeira bestaat voor 85% uit deze druif.

 

Hoe wordt Madeira gemaakt?

 

• Eerst worden druiven geoogst (traditioneel witte druiven-rassen, maar moderne Madeira kan ook van blauwe druiven als Tinta negra gemaakt worden). 

• De druiven worden geperst en de most begint te gisten. Bij Madeira wordt net als bij andere versterkte wijnen tijdens of na de gisting een neutrale druivenbrandewijn toegevoegd. Daardoor stopt de gisting en krijgt de wijn een hoger alcoholpercentage (meestal rond 17,5 – 22 %). 

• Na die “versterking” volgt de speciale rijping, die Madeira z’n typische karakter geeft. Er zijn twee methoden:

Estufagem

de wijn wordt in grote stalen vaten of tanks (“estufas”) verwarmd tot ongeveer 45-50 °C, voor minstens 3 maanden. Daarna rust de wijn verdere maanden/ jaren. Dit bootst de hitte na die de wijn vroeger onderging tijdens lange zeereizen door de tropen. 

Canteiro 

premium Madeira wijnen worden niet “kunstmatig” verhit, maar rijpen langzaam in eiken vaten in warmere zolders van wijnkelders, waarbij natuurlijke warmte en lucht zorgen voor geleidelijke oxidatie en rijping. Dit kan meerdere jaren duren en levert complexere aroma’s.